Page 3 - Binder1

(ข)
บทคัดย่อ
การศึกษาการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกของผลิตภัณฑ์ทุเรียนและมังคุ ดในพื้ นที่เมืองเกษตรสีเขียว
จังหวัดจันทบุ รี โดยศึกษาผลิ ตภัณฑ์ 2 ชนิดสิ นค้า ได้ แก่ ทุเรียนผลสดของสหกรณ์การเกษตรท่ าใหม่ จากัด
และผลิตภัณฑ์ มังคุ ดผลสดบรรจุกล่ องชนิด 5 กิ โลกรัมของวิสาหกิ จชุมชนตาบลตรอกนองเมืองเกษตรสี เขียว
ตาบลตรอกนอง อาเภอขลุง จังหวั ดจันทบุ รี มีวัตถุ ประสงค์เพื่อศึกษาบั ญชีรายการก๊ าซเรือนกระจกจาก
กระบวนการผลิตผลิตภัณฑ์ทุเรียนและมังคุดในพื้นที่เมืองเกษตรสีเขี ยว จังหวั ดจันทบุรี และเพื่อวิเคราะห์ และ
เปรียบเทียบปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่เกิดจากผลิ ตภัณฑ์ทุเรี ยนและมังคุดในพื้นที่เมืองเกษตรสีเขี ยว
จังหวั ดจันทบุรี รวมทั้งเสนอแนะแนวทางการลดการปล่ อยก๊าซเรือนกระจกที่ เกิดจากผลิตภัณฑ์ ทุเรียนและ
มั งคุดโดยการประเมิ นคาร์บอนฟุตพริ้ นท์ใช้หลั กการประเมินผลกระทบที่ มีต่ อสิ่ งแวดล้อมตลอดวั ฏจักรชีวิ ต
ผลิตภั ณฑ์ (Life Cycle Assessment: LCA) ประเมินตั้งแต่ เกิดจนตาย (Cradle-to-Grave) ขอบเขตของการ
ประเมินเป็ นแบบองค์กรธุรกิจถึงผู้บริโภค (Business-to-Consumer: B2C) รวบรวมข้อมูลการผลิ ตปี 2559
โดยข้อมูลได้จากการสัมภาษณ์ เกษตรกรทาสวนทุเรี ยนที่เป็นสมาชิ กสหกรณ์การเกษตรท่าใหม่ จากัดจานวน
114 ตัวอย่าง เกษตรกรทาสวนมังคุ ดที่เป็นสมาชิ กวิสาหกิจชุมชนตาบลตรอกนองเมืองเกษตรสีเขี ยว จานวน
88 ตัวอย่าง และข้ อมูลการผลิตผลิตภัณฑ์ จากเจ้าหน้ าที่สหกรณ์การเกษตรท่าใหม่ จากั ด และวิสาหกิ จชุมชน
ตาบลตรอกนองเมืองเกษตรสีเขียว และนามาเปรียบเที ยบปริมาณคาร์ บอนฟุตพริ้นท์เดิมของทุเรี ยนปี การผลิต
2557 และมั งคุ ดปีการผลิต 2556 มุ่งประเด็นไปที่ การใช้ทรั พยากร การใช้พลั งงาน ของเสียที่ เกิดขึ้นจาก
ช่วงวัฏจักรชี วิตต่าง ๆ ทั้ง 5 ขั้นตอน ครอบคลุมตั้งแต่ขั้นตอนการได้ มาซึ่งวั ตถุดิบ ขั้นตอนการผลิ ต ขั้นตอนการ
กระจายสินค้า ขั้นตอนการใช้งาน และขั้นตอนการกาจัดซากผลิตภัณฑ์ ผลการศึกษาดั งนี้
คาร์ บอนฟุ ตพริ้นท์ ของผลิ ตภัณฑ์ ทุ เรียนผลสด 1 กก.มีค่ าเท่ากั บ 0.2807 kgCO2eq + 0.00006
kgCO2eq + 0.0460 kgCO2eq + 0 kgCO2eq +1.9008 kgCO2eq = 2.23 kgCO 2eq ซึ่งมีค่ าสูงกว่าคาร์บอน
ฟุตพริ้นท์ปีการผลิ ต 2557 หรือเพิ่มขึ้นร้อยละ 3.72 โดยมีสั ดส่วนเกิ ดจากขั้นตอน การกาจัดซาก สูงสุดร้อยละ
85 รองลงมาจากขั้นตอนการได้ มาซึ่งวัตถุดิบ ร้อยละ 13 และขั้นตอนการกระจายสินค้า ร้อยละ 2 ส่วนขั้นตอน
การผลิตและขั้นตอนการใช้ งานไม่มีการปล่อยคาร์ บอนฟุตพริ้นท์ เมื่อเปรียบเที ยบผลการวิเคราะห์สถานการณ์
จาลอง พบว่ า แบบจาลองที่ 1 กรณีมี ผลผลิตต่อไร่เท่ากับปีฐานเดิม (ปี 2557) ซึ่งเป็ นปีปกติ ทาให้คาร์บอน
ฟุตพริ้ นท์ลดลงไม่ถึ งร้อยละ 2 ของคาร์บอนฟุ ตพริ้นท์ เดิม จึงควรดาเนิ นการตามแบบจาลองที่ 2 กรณีเพิ่ม
ผลผลิตต่อไร่ ต้องมากกว่าหรือเท่ากั บ 3,414 กิโลกรัมต่อไร่ จึงจะสามารถได้รั บฉลากลดโลกร้อน
ส่ วนคาร์บอนฟุ ตพริ้นท์ของผลิ ตภัณฑ์มั งคุดผลสดบรรจุ กล่องชนิ ด 5 กก. มี ค่ าเท่ ากับ 1.4665
kgCO2eq + 0.0015 kgCO2eq + 0.3331 kgCO2eq + 0 kgCO2eq +8.81 kgCO 2eq = 10.6 kgCO2eq
ซึ่งมี ค่ าสูงกว่าคาร์ บอนฟุตพริ้นท์ปี การผลิต 2556 ที่เท่ ากั บ 10.4 kgCO2eq หรื อเพิ่มขึ้นร้ อยละ 1.92 โดยมี
สัดส่วนการปล่ อยก๊าซเรือนกระจกเกิดจากขั้ นตอนการกาจัดซากสูงที่สุ ดร้อยละ 83 รองลงมาจากขั้ นตอนการ
ได้มาซึ่งวัตถุดิบร้อยละ 14 และขั้ นตอนการกระจายสินค้าร้อยละ 3 ส่วนขั้นตอนการผลิตสัดส่ วนน้อยมากและ
ขั้นตอนการใช้งานไม่มี การปล่อยก๊าซเรือนกระจก เมื่อเปรียบเที ยบผลการวิเคราะห์ สถานการณ์จาลอง พบว่ า
แบบจาลองที่ 3 กรณี ใช้กล่ องบรรจุภัณฑ์แบบใหม่และเพิ่มผลผลิตต่อไร่ให้คาร์บอนฟุตพริ้นท์ผลิตภั ณฑ์ลดลง
ร้อยละ 2 เพื่อขอขึ้ นทะเบียนฉลากลดโลกร้อนได้ เป็นแนวทางเลื อกที่ดี ในการลดคาร์บอนฟุตพริ้นท์ ผลิตภัณฑ์
มังคุดบรรจุ กล่องได้ทันทีโดยกลุ่มสามารถดาเนิ นการเปลี่ยนกล่องบรรจุภัณฑ์และเกษตรกรสมาชิกมีศักยภาพ
สามารถผลิตมังคุดให้มีผลผลิตต่อไร่มากกว่าหรือเท่ ากับ 1,121 กก.ในฤดูกาลถัดไปได้
สาหรับสาเหตุ ที่ผลผลิตทุเรียนและมั งคุดโดยรวมลดลง เกิ ดจากผลกระทบจากภัยแล้งติดต่อกัน 2 ปี
(ปี 2558-2559) ถึงแม้เกษตรกรจะมีการใช้ ปริมาณปัจจัยการผลิตการผลิตลดลงยั งไม่อาจทาให้ค่าคาร์บอน