มาตรการเยียวยาทางการค้า

คือ มาตรการทางการค้าที่มิใช่ภาษี โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเยียวยาผลกระทบที่เกิดจากการนำเข้าสินค้าอย่างไม่เป็นธรรมส่งผลให้อุตสาหกรรมภายในผู้ได้รับความเสียหายสามารถปรับตัวและต่อสู้กับสถานการณ์ที่ไม่เป็นธรรมดังกล่าวได้ มาตรการเยียวยาทางการค้าประกอบด้วย

1. มาตรการตอบโต้การทุ่มตลาด (Anti-dumping: AD) การทุ่มตลาด คือ การส่งออกสินค้าจากประเทศหนึ่งไปยังอีกประเทศหนึ่งเพื่อประโยชน์ในทางพาณิชย์ โดยที่ราคาส่งออกนั้นต่ำกว่ามูลค่าปกติของสินค้าชนิดเดียวกันที่จำหน่ายเพื่อการบริโภคภายในประเทศผู้ส่งออก/ผู้ผลิตเอง

2. มาตรการตอบโต้การอุดหนุน (Countervailing Duty: CVD) การอุดหนุน คือ การดำเนินมาตรการ
ช่วยเหลือและสนับสนุนทั้งทางตรงและทางอ้อมของภาครัฐที่ให้แก่ผู้ประกอบการของประเทศตนเพื่อให้สินค้าถูกลงส่งผลให้มีความได้เปรียบทางการค้า หรือเพื่อให้มีการเพิ่มปริมาณการส่งออกสินค้าไปต่างประเทศ หรือการลดปริมาณการนำเข้าสินค้าจากต่างประเทศ

3. มาตรการปกป้องจากการนำเข้าสินค้าที่เพิ่มขึ้น (Safeguard Measure: SG) มาตรการปกป้องจากการนำเข้าสินค้าที่เพิ่มขึ้น คือ มาตรการซึ่งประเทศผู้นำเข้าจะนำมาใช้เมื่อสินค้านำเข้ามีปริมาณเพิ่มสูงขึ้นและสร้างความเสียหายอย่างร้ายแรงต่อเศรษฐกิจและอุตสาหกรรมของประเทศผู้ผลิตสินค้าชนิดเดียวกัน หรือสินค้าที่แข่งขันกันกับสินค้านั้น

มาตรการตอบโต้การทุ่มตลาด (Anti-dumping)

มาตรการตอบโต้การทุ่มตลาด (Anti-dumping: AD) เป็นมาตรการทางการค้าที่ประเทศผู้นำเข้าใช้เพื่อปกป้องอุตสาหกรรมภายในที่ได้รับความเสียหาย หรือมีแนวโน้มที่จะได้รับความเสียหายจากการทุ่มตลาดอันเกิดจากการนำเข้าสินค้าจากต่างประเทศที่ไม่เป็นธรรม

การทุ่มตลาด (Dumping) คืออะไร

การทุ่มตลาด คือ การส่งออกสินค้าจากประเทศหนึ่งไปยังอีกประเทศหนึ่งเพื่อประโยชน์ในทางพาณิชย์ โดยที่ราคาส่งออกนั้นต่ำกว่ามูลค่าปกติของสินค้าชนิดเดียวกันที่จำหน่ายเพื่อการบริโภคภายในประเทศผู้ส่งออก / ผู้ผลิตเอง

ราคาส่งออก (Export Price) คือ ราคาสินค้าที่ผู้ส่งออกขายให้แก่ผู้นำเข้า หรือตัวแทนจำหน่ายในต่างประเทศ ซึ่งไม่มีความสัมพันธ์กัน โดยราคานั้นต้องเป็นราคาที่ขายให้แก่ผู้ซื้ออิสระทอดแรก (First Independent Buyer)

มูลค่าปกติ (Normal Value) คือ

1. ราคาของสินค้าชนิดเดียวกันที่ขายในประเทศผู้ส่งออก / ผู้ผลิต หรือ

2. ราคาส่งออกไปยังประเทศที่สาม (Third Countries) หรือ

3. ราคาที่คำนวณจากต้นทุนการผลิต + ค่าใช้จ่ายอื่นๆ + กำไรที่เหมาะสม

            ลักษณะอย่างไรที่เข้าข่ายจะใช้มาตรการตอบโต้การทุ่มตลาด

1.   พบว่ามีการทุ่มตลาด (Dumping)

2.   เกิดความเสียหายต่ออุตสาหกรรมภายในของประเทศผู้นำเข้า (Injury)

3.   ความเสียหายของอุตสาหกรรมภายในนั้นเป็นผลมาจากการทุ่มตลาด (Causal Link Between Dumping and Injury)

ความเสียหายคืออะไร

ความเสียหาย (Injury) คือ ผลกระทบที่เกิดขึ้นกับอุตสาหกรรมภายในประเทศผู้นำเข้าที่ผลิตสินค้าชนิดเดียวกันกับสินค้าทุ่มตลาดหรือสินค้าที่ได้รับการอุดหนุน โดยพิจารณาจากปัจจัยต่างๆ เช่น

  สินค้าในประเทศถูกตัดหรือกดราคาหรือไม่สามารถขยับราคาให้สูงขึ้น

  ปริมาณการผลิตสินค้าภายในประเทศลดลง

  ปริมาณสินค้าคงเหลือเพิ่มขึ้น

  อัตรากำไรลดลง

  ส่วนแบ่งตลาดลดลง

  การจ้างงานลดลง

  อัตราการนำเข้าสินค้าทุ่มตลาดเพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด

  แนวโน้มที่ผู้ผลิตสินค้าทุ่มตลาดจะส่งสินค้าไปยังประเทศผู้นำเข้าสูงขึ้น

การใช้มาตรการตอบโต้การทุ่มตลาด (AD) ของไทย

1.   กฏหมายที่เกี่ยวข้อง

      พระราชบัญญัติการตอบโต้การทุ่มตลาดและการอุดหนุนซึ่งสินค้าจากต่างประเทศ พ.ศ. 2542

2.   ผู้มีสิทธิร้องขอให้เปิดการไต่สวนการใช้มาตรการ AD

      ผู้ผลิตผู้สินค้าชนิดเดียวกัน (Like Product) ซึ่งเป็นตัวแทนทั้งหมดหรือส่วนใหญ่ของอุตสาหกรรมภายในประเทศไทย ที่ได้รับความเสียหายจากการนำเข้าสินค้าทุ่มตลาด

3.   แนวปฏิบัติในการขอเปิดไต่สวน

      ยื่นคำขอเป็นลายลักษณ์อักษรต่อกรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ โดยกรอกแบบคำขอที่กำหนด พร้อมกับส่งเอกสารหลักฐานต่างๆ ที่แสดงว่ามีการทุ่มตลาดและทำให้เกิดความเสียหาย ซึ่งกรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์จะพิจารณาว่ามีรายละเอียดหรือหลักฐานเพียงพอที่จะเปิดการไต่สวนหรือไม่ต่อไป

4.   การขอคำแนะนำในการกรอกแบบคำขอ

      อุตสาหกรรมภายในที่ประสงค์จะขอทราบรายละเอียดเกี่ยวกับการขอใช้มาตรการ สามารถติดต่อสำนักมาตรการปกป้องและตอบโต้ทางการค้า กรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ เพื่อรับคำแนะนำในการกรอกแบบคำขอ และจัดเตรียมข้อมูล ก่อนที่จะนำเข้าสู่กระบวนการพิจารณาตามขั้นตอนของกฎหมายได้

5.   การใช้มาตรการ AD

      การพิจารณาและการดำเนินการไต่สวนอยู่ภายใต้อำนาจหน้าที่ของ “คณะกรรมการพิจารณาการทุ่มตลาดและการอุดหนุน” หรือ ทตอ. หากทตอ. พิจารณาผลการไต่สวนแล้วพบว่ามีการนำเข้าสินค้าทุ่มตลาดและก่อให้เกิดความเสียหายต่ออุตสาหกรรมภายใน คณะกรรมการฯ จะประกาศให้เรียกเก็บอากรตอบโต้การทุ่มตลาด (AD) จากการนำเข้าสินค้าดังกล่าวซึ่งจะเป็นการเก็บอากรที่เพิ่มนอกเหนือจากภาษีนำเข้าปกติ

ขั้นตอนการดำเนินการไต่สวนการทุ่มตลาดและการอุดหนุน (Flow Chart)

การแก้ต่างเมื่อสินค้าไทยถูกประเทศคู่ค้าใช้มาตรการ AD

กรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ จะร่วมกับผู้ส่งออกและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในภาครัฐและเอกชน ทั้งในและต่างประเทศ ในการกำหนดกลยุทธ์และแนวทางการแก้ต่าง และให้ข้อแนะนำในการต่อสู้ในแต่ละขั้นตอนของการไต่สวนตามกฎหมายของประเทศคู่ค้า

1.   หากสินค้าไทยถูกฟ้องประเทศผู้เปิดการไต่สวนจะ

•  มีหนังสือแจ้งเปิดการไต่สวนมายังผู้ผลิต / ผู้ส่งออกไทยที่ถูกกล่าวหาโดยตรง

•  มีหนังสือแจ้งเปิดการไต่สวนมายังสถานทูตไทยประจำประเทศนั้น

•  มีประกาศแจ้งใน Website ของประเทศที่เปิดการไต่สวน / องค์การการค้าโลก (WTO)

2.   การดำเนินการแก้ต่างของผู้ส่งออก

•  ติดต่อกรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ เพื่อให้ข้อมูลประกอบการกำหนดกลยุทธ์ในการแก้ต่าง / ต่อสู้

•  รวบรวมข้อมูล สถิติการส่งออกและราคาขายสินค้าของบริษัททั้งในและต่างประเทศในช่วงระยะเวลา 3 ปีที่ผ่านมา และข้อมูลอื่นๆ เพื่อเตรียมการตอบแบบสอบถามของประเทศคู่ค้าที่ฟ้อง

•  จัดเตรียมบุคลากรในการตอบแบบสอบถาม

• จัดเตรียมระบบบัญชีต้นทุน แยกเป็นรายประเภทสินค้า หรือพิกัดที่ถูกกล่าวหา และเตรียมการชี้แจงเมื่อผู้แทนของหน่วยงานผู้ไต่สวนเดินทางมาตรวจสอบข้อมูลที่บริษัทตอบแบบสอบถามไว้

3.   ผลกระทบหากถูกใช้มาตรการ AD

• การชะลอตัวทางการค้า / การส่งออกลดลง

• กระทบต่อการผลิต / การจ้างงาน

• เสียความสามารถในการแข่งขัน และเสียส่วนแบ่งตลาดในประเทศคู่ค้า

• เสียอำนาจการต่อรองกับผู้นำเข้าในประเทศคู่ค้า

• หากประเทศที่ใช้มาตรการเป็นตลาดหลัก และเรียกเก็บอากรในอัตราสูงจนไม่มีการสั่งซื้อสินค้าจากประเทศนั้น ผู้ประกอบการจะถูกกระทบอย่างรุนแรงจนไม่สามารถดำรงธุรกิจอยู่ได้

4.   บทบาทของภาครัฐในการแก้ต่าง

      จัดเตรียมเจ้าหน้าที่ในการให้คำแนะนำ หลักเกณฑ์ ขั้นตอนต่างๆ ในการดำเนินการแก้ต่างของประเทศคู่ค้า พร้อมทั้งร่วมยกประเด็นโต้แย้งในการเปิดไต่สวน AD ต่อประเทศคู่ค้า และเข้าร่วมในกระบวนการตรวจสอบข้อมูลข้อเท็จจริง (Verification)