Key message
ประวัติสำนักงาน
ปี 2495 พระราชกฤษฎีกา จัดตั้ง “กองเศรษฐกิจการเกษตรและที่ดิน” ขึ้นในสังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงเกษตร แบ่งงานออกเป็น 2 แผนกคือ แผนการใช้ที่ดินและแผนกค้นคว้าและสถิติ
ปี 2497 มีพระราชกฤษฎีกา เปลี่ยนแปลงชื่อเป็น “กองเศรษฐกิจการเกษตร” แบ่งงานออกเป็น 3 แผนก คือ แผนกเศรษฐกิจการผลิตแผนกประมวลสถิติการเกษตร และแผนกสำรวจค้นคว้า
ปี 2500 มีพระราชกฤษฎีกาปรับปรุงกองเศรษฐกิจการเกษตรโดยจัดตั้งแผนกเพิ่มอีก 2 แผนก คือ แผนกควบคุมโครงการ และแผนกวิพากผลิตผลเกษตรกรรม
ปี 2515 กองเศรษฐกิจการเกษตร ได้ทำการศึกษาวิเคราะห์และกำหนดเขตเกษตรเศรษฐกิจการเกษตรขึ้นโดยใช้ตัวแปร ต่างๆ เช่น ชนิดของดินตาม Great Soil Group การกระจายของน้ำฝน อุณหภูมิ ชนิดของพืชต่างๆ ที่ปลูก ผลผลิตเฉลี่ยต่อไร่ของข้าว พืชเศรษฐกิจที่สำคัญ และสัดส่วนของรายได้ของเกษตรกรในแต่ละจังหวัด จากตัวแปรชนิดต่าง ๆ ดังกล่าว ได้แบ่งพื้นที่ประเทศออกเป็น 19 เขต เรียกว่าเขตเกษตรเศรษฐกิจ (Agro-Economic Zone) และในปีเดียวกัน ก็ได้มีประกาศคณะปฏิวัติปรับปรุงส่วนราชการในสำนักงานปลัดกระทรวงเกษตรโดย แยก “แผนกควบคุมโครงการ” ออกจากกองเศรษฐกิจการเกษตรเพื่อยกฐานะเป็น “กองแผนงาน” พร้อมกับมีการกำหนดการแบ่งเขตเกษตรเศรษฐกิจของไทยอีกเป็น 19 เขต
ปี 2516 คณะรัฐมนตรีมีมติให้ตั้ง “ศูนย์สถิติการเกษตร” ขึ้นในกองเศรษฐกิจการเกษตร ทำหน้าที่ในการเก็บรวบรวมข้อมูลทางการเกษตรทุกชนิด
ปี 2520 มีคำสั่งกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ แบ่งงานและจัดอัตราข้าราชการ ลูกจ้าง ในกอบเศรษฐกิจการเกษตร โดยแบ่งออกเป็น 4 ฝ่าย คือ ฝ่ายประสานงานเศรษฐกิจการเกษตร ฝ่ายนโยบายและวางแผนการเกษตร ฝ่ายวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร และศูนย์สถิติการเกษตร
24 มีนาคม 2522 มีพระราชบัญญัติยกฐานะเศรษฐกิจการเกษตรขึ้นเป็น “สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร” ในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และได้มีพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรออกเป็น 6 กอง ได้แก่ สำนักงานเลขานุการกรม กองนโยบายและแผนพัฒนาการเกษตร กองประเมิน กองแผนงาน กองวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร และศูนย์สถิติการเกษตร
คำว่า เขตเกษตรเศรษฐกิจ ตามพระราชบัญญัติเศรษฐกิจการเกษตร พ.ศ. 2522 หมายความว่า เขตการผลิตทางการเกษตร ซึ่งรวมทั้งการเลี้ยงสัตว์ และการปลูกป่าที่กำหนดขึ้นให้เหมาะสมกับภาวการณ์ตลาด และเศรษฐกิจการเกษตรของประเทศไทย โดยคำนึงถึงสภาพที่คล้ายคลึงกันของปัจจัยหลัก เช่น ดิน ฟ้า อากาศ แหล่งน้ำ พืชที่ปลูก สัตว์เลี้ยง ประเภทของเกษตรกรรม และรายได้หลักของเกษตรกร
ต่อมาในปี พ.ศ. 2526 สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ได้ทำการปรับปรุงงานเขตเกษตรเศรษฐกิจใหม่ โดยส่งเจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานครบทุก 19 เขตฯ และให้เขตฯ อยู่ในบังคับบัญชาของเลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร วัตถุประสงค์ของการส่งเจ้าหน้าที่ออกไปประจำเขตฯ ต่างๆ ตามแนวคิดของผู้บริหารในขณะนั้น ก็เพื่อเป็นการประหยัดงบประมาณในการส่งเจ้าหน้าที่จากส่วนกลางออกไปปฏิบัติ งานในภูมิภาค และเป็นตัวแทนของสำนักงานฯ ในภูมิภาค โดยพยายามจำลองรูปแบบการทำงานของสำนักงานฯ ให้เขตฯ ปฏิบัติในภูมิภาค
แผนที่แสดงจังหวัดที่รับผิดชอบปี 2530 คณะรัฐมนตรีรับทราบการแบ่งเขตเกษตรเศรษฐกิจออกเป็น 24 เขต ทั้งนี้ เนื่องจากเขตเกษตรเศรษฐกิจการเกษตรบางเขตฯ มีพื้นที่กว้างขวางการแบ่งพื้นที่ 24 เขตฯ จะทำให้สะดวกต่อการปฏิบัติงาน
ปี 2539 มีพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร โดยแบ่งออกเป็น 2 กอง 3 สำนัก ได้แก่ สำนักงานเลขานุการกรม กองประเมินผล ศูนย์สารสนเทศการเกษตร สำนักนโยบายและแผนพัฒนาการเกษตร และสำนักวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร
ปี 2545 ได้มีกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พ.ศ. 2545 ซึ่งมีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 9 ตุลาคม 2545 ทำให้ส่วนราชการของสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร แบ่งออกเป็น 4 สำนัก 2 ศูนย์ คือ สำนักงานเลขานุการกรม ศูนย์ประเมินผล ศูนย์สารสนเทศการเกษตร สำนักนโยบายและแผนพัฒนาการเกษตร สำนักวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร และ สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรเขต 1-9
ปี 2556 ได้แบ่งพื้นที่เพิ่มอีก 3 เขต เป็นสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรเขต 1-12
ปี 2557 ได้มีการแบ่งเขตใหม่ออกเป็น 18 เขตตามเขตพื้นที่ตรวจราชการ เป็นสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรเขต 1-18 โดยทำพิธีเปิดในวันที่ 1 กรกฎาคม 2557 และดำเนินการเต็มรูปแบบในวันที่ 1 ตุลาคม 2557
ปี 2558 เปลี่ยนชื่อใหม่เป็น สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 1 โดยยังมีอำนาจหน้าที่เช่นเดิม
เดือนตุลาคม ปี 2559 ได้แบ่งพื้นที่ใหม่ เป็นสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 1-12
ปัจจุบันสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 1 รับผิดชอบพื้นที่ 6 จังหวัด ภาคเหนือตอนบน ได้แก่ เชียงราย พะเยา แม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ ลำพูน และ ลำปาง โดยที่ทำการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 1 ตั้งอยู่ที่จังหวัดเชียงใหม่
ปี 2497 มีพระราชกฤษฎีกา เปลี่ยนแปลงชื่อเป็น “กองเศรษฐกิจการเกษตร” แบ่งงานออกเป็น 3 แผนก คือ แผนกเศรษฐกิจการผลิตแผนกประมวลสถิติการเกษตร และแผนกสำรวจค้นคว้า
ปี 2500 มีพระราชกฤษฎีกาปรับปรุงกองเศรษฐกิจการเกษตรโดยจัดตั้งแผนกเพิ่มอีก 2 แผนก คือ แผนกควบคุมโครงการ และแผนกวิพากผลิตผลเกษตรกรรม
ปี 2515 กองเศรษฐกิจการเกษตร ได้ทำการศึกษาวิเคราะห์และกำหนดเขตเกษตรเศรษฐกิจการเกษตรขึ้นโดยใช้ตัวแปร ต่างๆ เช่น ชนิดของดินตาม Great Soil Group การกระจายของน้ำฝน อุณหภูมิ ชนิดของพืชต่างๆ ที่ปลูก ผลผลิตเฉลี่ยต่อไร่ของข้าว พืชเศรษฐกิจที่สำคัญ และสัดส่วนของรายได้ของเกษตรกรในแต่ละจังหวัด จากตัวแปรชนิดต่าง ๆ ดังกล่าว ได้แบ่งพื้นที่ประเทศออกเป็น 19 เขต เรียกว่าเขตเกษตรเศรษฐกิจ (Agro-Economic Zone) และในปีเดียวกัน ก็ได้มีประกาศคณะปฏิวัติปรับปรุงส่วนราชการในสำนักงานปลัดกระทรวงเกษตรโดย แยก “แผนกควบคุมโครงการ” ออกจากกองเศรษฐกิจการเกษตรเพื่อยกฐานะเป็น “กองแผนงาน” พร้อมกับมีการกำหนดการแบ่งเขตเกษตรเศรษฐกิจของไทยอีกเป็น 19 เขต
ปี 2516 คณะรัฐมนตรีมีมติให้ตั้ง “ศูนย์สถิติการเกษตร” ขึ้นในกองเศรษฐกิจการเกษตร ทำหน้าที่ในการเก็บรวบรวมข้อมูลทางการเกษตรทุกชนิด
ปี 2520 มีคำสั่งกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ แบ่งงานและจัดอัตราข้าราชการ ลูกจ้าง ในกอบเศรษฐกิจการเกษตร โดยแบ่งออกเป็น 4 ฝ่าย คือ ฝ่ายประสานงานเศรษฐกิจการเกษตร ฝ่ายนโยบายและวางแผนการเกษตร ฝ่ายวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร และศูนย์สถิติการเกษตร
24 มีนาคม 2522 มีพระราชบัญญัติยกฐานะเศรษฐกิจการเกษตรขึ้นเป็น “สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร” ในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และได้มีพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรออกเป็น 6 กอง ได้แก่ สำนักงานเลขานุการกรม กองนโยบายและแผนพัฒนาการเกษตร กองประเมิน กองแผนงาน กองวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร และศูนย์สถิติการเกษตร
คำว่า เขตเกษตรเศรษฐกิจ ตามพระราชบัญญัติเศรษฐกิจการเกษตร พ.ศ. 2522 หมายความว่า เขตการผลิตทางการเกษตร ซึ่งรวมทั้งการเลี้ยงสัตว์ และการปลูกป่าที่กำหนดขึ้นให้เหมาะสมกับภาวการณ์ตลาด และเศรษฐกิจการเกษตรของประเทศไทย โดยคำนึงถึงสภาพที่คล้ายคลึงกันของปัจจัยหลัก เช่น ดิน ฟ้า อากาศ แหล่งน้ำ พืชที่ปลูก สัตว์เลี้ยง ประเภทของเกษตรกรรม และรายได้หลักของเกษตรกร
ต่อมาในปี พ.ศ. 2526 สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ได้ทำการปรับปรุงงานเขตเกษตรเศรษฐกิจใหม่ โดยส่งเจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานครบทุก 19 เขตฯ และให้เขตฯ อยู่ในบังคับบัญชาของเลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร วัตถุประสงค์ของการส่งเจ้าหน้าที่ออกไปประจำเขตฯ ต่างๆ ตามแนวคิดของผู้บริหารในขณะนั้น ก็เพื่อเป็นการประหยัดงบประมาณในการส่งเจ้าหน้าที่จากส่วนกลางออกไปปฏิบัติ งานในภูมิภาค และเป็นตัวแทนของสำนักงานฯ ในภูมิภาค โดยพยายามจำลองรูปแบบการทำงานของสำนักงานฯ ให้เขตฯ ปฏิบัติในภูมิภาค
แผนที่แสดงจังหวัดที่รับผิดชอบปี 2530 คณะรัฐมนตรีรับทราบการแบ่งเขตเกษตรเศรษฐกิจออกเป็น 24 เขต ทั้งนี้ เนื่องจากเขตเกษตรเศรษฐกิจการเกษตรบางเขตฯ มีพื้นที่กว้างขวางการแบ่งพื้นที่ 24 เขตฯ จะทำให้สะดวกต่อการปฏิบัติงาน
ปี 2539 มีพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร โดยแบ่งออกเป็น 2 กอง 3 สำนัก ได้แก่ สำนักงานเลขานุการกรม กองประเมินผล ศูนย์สารสนเทศการเกษตร สำนักนโยบายและแผนพัฒนาการเกษตร และสำนักวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร
ปี 2545 ได้มีกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พ.ศ. 2545 ซึ่งมีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 9 ตุลาคม 2545 ทำให้ส่วนราชการของสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร แบ่งออกเป็น 4 สำนัก 2 ศูนย์ คือ สำนักงานเลขานุการกรม ศูนย์ประเมินผล ศูนย์สารสนเทศการเกษตร สำนักนโยบายและแผนพัฒนาการเกษตร สำนักวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร และ สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรเขต 1-9
ปี 2556 ได้แบ่งพื้นที่เพิ่มอีก 3 เขต เป็นสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรเขต 1-12
ปี 2557 ได้มีการแบ่งเขตใหม่ออกเป็น 18 เขตตามเขตพื้นที่ตรวจราชการ เป็นสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรเขต 1-18 โดยทำพิธีเปิดในวันที่ 1 กรกฎาคม 2557 และดำเนินการเต็มรูปแบบในวันที่ 1 ตุลาคม 2557
ปี 2558 เปลี่ยนชื่อใหม่เป็น สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 1 โดยยังมีอำนาจหน้าที่เช่นเดิม
เดือนตุลาคม ปี 2559 ได้แบ่งพื้นที่ใหม่ เป็นสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 1-12
ปัจจุบันสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 1 รับผิดชอบพื้นที่ 6 จังหวัด ภาคเหนือตอนบน ได้แก่ เชียงราย พะเยา แม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ ลำพูน และ ลำปาง โดยที่ทำการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 1 ตั้งอยู่ที่จังหวัดเชียงใหม่